Ian Bui
Ngày nay người Việt ở Mỹ ít ai nghĩ đi bầu là điều gì quá khó khăn. Nếu bạn là công dân, bạn chỉ cần ghi danh qua internet là sẽ nhận được thẻ cử tri gởi đến tận nhà. Nhưng hơn nửa thế kỷ trước, nếu bạn thuộc thành phần thiểu số da màu thì muốn bỏ phiếu không đơn giản tí nào. Để hiểu vì sao, ta cần đi lùi về những năm Hậu Nội Chiến và thời kỳ Tái Thiết vào thập niên 1860-1870.
Sau Nội Chiến, nước Mỹ chỉnh đốn lại Hiến Pháp qua ba Tu Chính Án quan trọng. TCA 13 bãi bỏ chế độ nô lệ; TCA 14 bảo đảm quyền bình đẳng của mọi công dân bất kể “chủng tộc, màu da, tình trạng nô lệ trước chiến tranh…”; TCA 15 cho phép mọi người (đàn ông) được quyền đi bầu — một người nô lệ trước kia chỉ được tính bằng 3/5 người da trắng, nay trị giá ngang bằng. Thay đổi cách đếm đầu người này khiến nhiều dân da trắng tại các tiểu bang miền Nam lo lắng cán cân quyền lực sẽ nghiêng về đảng đối nghịch.
Đọc thêm