1 Tháng 11 2018
Chính phủ Trump đang dự-định một hệ-thống mới để cứu-xét đơn xin thẻ xanh (Thường Trú Nhân) cho cả người nước ngoài lẫn những cư-dân hợp-lệ hiện đang sống tại Mỹ. Nếu chính phủ cho rằng quý vị sẽ cần trợ cấp bất kỳ lúc nào, họ có thể liệt quý vị vào loại “Gánh Nặng Xã-Hội”. Nếu quý vị là “Gánh Nặng Xã-Hội”, chính quyền có thể cấm quý vị vào Mỹ, cũng như từ chối đơn xin thẻ xanh của quí vị. Theo đề-nghị mới, chính quyền Trump muốn gia-tăng số người bị cho là “Gánh Nặng Xã-Hội” bằng cách gộp hết tất cả các chương-trình trợ cấp xã-hội vào dạng “Công Phí”, bao gồm mọi trợ cấp y-tế, thực-phẩm, nhà cửa. Ngoài ra, họ còn chú ý đến những yếu-tố khác như tuổi tác, sức khỏe, lương bổng, học vấn, tài năng (như khả năng Anh-ngữ), hay bất cứ yếu tố nào mà có thể cho thấy là quý vị sẽ cần trợ cấp xã-hội. Vì thế, cho dù hiện nay quý vị không dùng trợ cấp xã hội, quý vị vẫn có thể bị cho là “Gánh Nặng Xã-Hội” nếu họ nghĩ quý vị có thể sẽ cần đến những chương-trình đó ở bất kỳ thời-điểm nào.
Những điều-lệ này hiện chưa được ban-hành, và ta vẫn còn thời giờ để ngăn trừ. Dưới đây là giải-đáp cho vài thắc mắc của quý vị về vấn đề này:
1. Những chương-trình xã-hội nào sẽ bị liệt-kê là gánh nặng?
- Ngoài các chương-trình trợ giúp bằng hiện-kim như SSI, TANF, và chương-trình y tế dài-hạn (long term care) từ xưa đến nay vẫn coi là “gánh nặng”, họ muốn bao gồm thêm những chương-trình sau đây dưới dạng “công phí":
Medicaid trường hợp không khẩn-cấp—còn được gọi là MediCal tại California
Trợ cấp Medicare Part D cho người lợi-tức thấp (để mua thuốc do toa bác-sĩ)
Chương trình trợ cấp dinh-dưỡng (SNAP)—còn được gọi là CalFresh tại California
Trợ cấp nhà ở, phiếu thuê nhà theo Section 8
2. Bao giờ những điều lệ này có hiệu-lực?
- Hạn chót cho thời gian 60 ngày để quần chúng phát-biểu ý-kiến trước khi điều lệ mới được ban hành là ngày 10 tháng 12, 2018. Sau khi xem xét ý kiến quần chúng, thêm khoảng 60 ngày nữa mới có quyết định. Do đó sớm nhất cũng phải 60 ngày sau ngày 10 tháng 12, 2018 điều-lệ mới mới có hiệu-lực.
3. Tôi có nên bỏ Medi-Cal, trợ cấp thực phẩm, và các trợ cấp xã hội ngay không?
- Không. Hiện nay chưa có quyết định thay đổi, ta không nên bỏ những quyền lợi này.
4. Tôi là Thường Trú Nhân hợp pháp (có thẻ xanh), sau khi luật mới “Gánh Nặng Xã-Hội” ban-hành, tôi vẫn có quyền xin vào công-dân chứ?
- Đúng vậy. Xin vào công dân không liên quan đến việc hưởng trợ cấp xã hội.
5. Dự luật này sẽ ảnh hưởng mọi người?
- Không. Nếu quý vị là người tỵ nạn, hoặc lánh nạn, nạn nhân của tệ trạng buôn người, hoặc là người trốn chạy khủng bố, bạo động trong gia đình và những tệ nạn khác, thì quí vị không bị coi là Gánh Nặng Xã-Hội.
6. Tôi có thể sẽ bị trục xuất khỏi nước Mỹ vì hưởng trợ cấp xã hội?
- Có thể, nhưng rất hiếm, chỉ trong trường hợp quí vị 1) hưởng trợ cấp bằng hiện-kim hoặc y tế dài hạn trong thời gian 5 năm sau khi mới đến Mỹ, 2) bị yêu cầu hoàn lại những trợ cấp đó, và 3) quý vị từ chối không trả lại.
7. Luật sư khuyên tôi không nên sử dụng Medicaid hay bất cứ chương trình nào như trợ cấp xã hội nào khác. Tôi phải làm sao?
- Luật sư thường rất thận trọng, nhất là trong những tình huống không rõ ràng. Luật sư có thể không biết cặn kẽ các điều kiện quy tắc trong các chương trình trợ cấp và không hoàn toàn nắm vững được những thay đổi mới về công phí. Những điều luật đang được đề nghị sẽ không có hiệu lực ngược về trước. Điều này có nghĩa là việc hưởng trợ cấp xã hội trước khi điểu luật mới được ban hành sẽ không ảnh hưởng đến tình trạng nhập cư của quý vị.
8. Tôi là một Thường Trú Nhân hợp pháp. Tôi có phải lo ngại về công phí sau khi du lịch nước ngoài?
- Cũng như trước đây, Thường Trú Nhân hợp pháp được khuyến cáo không nên rời nước Mỹ hơn 180 ngày. Nếu ở ngoài nước Mỹ hơn 180 ngày, quý vị có thể bị xem là một người di dân mới và là một gánh nặng xã hội khi luật mới có hiệu lực. Là Thường Trú Nhân hợp pháp, nên giới hạn việc du lịch nước ngoài dưới 180 ngày.
9. Tôi có thể bảo lãnh gia đình khi nhận trợ cấp xã hội?
- Có lẽ không. Luật bảo lãnh không thay đổi. Quý vị vẫn có thể làm đơn xin bảo lãnh thân nhân sang Mỹ. Tuy nhiên, lúc nhận trợ cấp xã hội, quý vị sẽ không làm được "affidavit of support" để chứng minh khả năng bảo lãnh tài chính. Quý vị sẽ phải tìm người khác đứng ra làm việc này giùm.
10. Tôi có thể làm được gì?
- Chắc chắn là được! Xin hãy góp tiếng nói cùng hàng trăm ngàn người đang chống lại những điều luật mới đang được để nghị. PIVOT đang vận động chống lại luật đó. Quý vị có thể góp sức cùng hội PIVOT và bày tỏ ý kiến để chống lại luật mới này tại: bit.ly/2Cr5Yos
(*) Adapted from Asian Health Services