Blog về Đại Dịch COVID-19 (22 Tháng 5 2020)

Bác sĩ Tùng Nguyễn
Giáo sư Y khoa, Đại học California San Francisco (UCSF)
Chủ tịch, PIVOT - Hội Người Mỹ Gốc Việt Cấp Tiến

Cho đến ngày 21 tháng 5, 2020, đã có hơn 5 triệu người được xác nhận dương tính với Covid-19 và gần 320 ngàn người chết trên toàn thế giới. Tại Hoa Kỳ, đã có 1,6 triệu người bị nhiễm bệnh và gần 94 ngàn người chết. Điều lạc quan là con số nhiễm bệnh và chết đã đến đỉnh hoặc đang hạ xuống đôi chút. Tuy thế, mỗi ngày vẫn đều có thêm chừng 1 ngàn người chết và 20 ngàn ca bệnh mới.

Một bản tường trình mới của Kaiser Family Foundation cho thấy rằng tại 18 tiểu bang, xuất xứ của đa số những ca tử vong là từ các viện dưỡng lão. Phân tích tổng hợp trên 11 ngàn ca bệnh cho thấy rủi ro về dịch tăng gấp đôi cho những người hút thuốc lá.

Đã có nhiều dữ kiện để xác nhận rằng nạn dịch gây tổn hại nhiều hơn trong các cộng đồng thiểu số. Bằng chứng cho thấy tại California, tỉ lệ người Mỹ Da Đen và gốc Châu Mỹ La-tinh tuổi từ 18 đến 49 tử vong vì Covid-19 cao gấp 2,5 lần người Mỹ Da Trắng. Trong 3 tháng qua, cứ mỗi 2.000 người Da Đen có một người đã chết vì dịch, một con số chóng mặt. Hơn 20.000 người Mỹ Da Đen đã chết, tương đương với tỉ lệ 50 tử vong trên 100.000 dân số. Để so sánh, tỉ lệ tử vong của người gốc Châu Mỹ La-tinh là 22,9, gốc Châu Á là 22,7 và Da Trắng là 20,7 trên 100.000 dân số.

Các cộng đồng Thổ Dân Da Đỏ Navajo Nation tại Arizona, New Mexico và Utah hiện nay có tỉ lệ nhiễm bệnh cao nhất, cao hơn cả tiểu bang New York. Người gốc Đảo Thái Bình Dương cũng có tỉ lệ tử vong cao. Trung tâm Asian American Research Center on Health đã xuất bản một bản tóm tắt nghiên cứu cho thấy tỉ lệc người Mỹ gốc Châu Á tại San Francisco chết vì dịch có thể cũng cao hơn trung bình.

Xin mời quý vị vào trang mạng www.covid19factcheck.com/ để hiểu thêm thật hư về Covid-19 bằng tiếng Anh, Tây Ban Nha và 5 ngôn ngữ Châu Á. Có nhiều điều người ta tin có thật về bệnh dịch nhưng thực ra chỉ là sự hão huyền.

Cuộc nghiên cứu rộng lớn nhất từ trước đến nay về kết quả của Covid-19 đã phân tích hồ sơ y tế của 17,4 triệu người Anh, với 5.683 ca chết tại bệnh viện, để thẩm định các yếu tố liên hệ đến tử vong từ Covid-19. Như những nghiên cứu trước đây, khả năng tử vong có liên hệ đến nam giới, cao tuổi và bị tiểu đường không kiểm soát. Bệnh xuyễn nặng và tình trạng nghèo khó cũng là các yếu tố đưa đến chết vì bệnh dịch. Người Da Đen và Châu Á chết nhiều hơn người Anh Da Trắng.

Ủy ban Ways and Means của Hạ Viện Hoa Kỳ sắp tổ chức buổi điều trần qua mạng vào ngày 27 tháng 5, để tìm hiểu về tác động chênh lệch của Covid-19 đến các cộng đồng thiểu số. Các hội đoàn có thể gửi thư đến ủy ban để nêu ý kiến của mình.

Tin tốt từ một nghiên cứu tại New York cho thấy là hầu hết những ai đã bị nhiễm Covid-19, đã mang kháng thể trong mình sau khi khỏi bệnh. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ là kháng thể có giúp tránh nhiễm dịch lần thứ hai hay không.

Về mặt thử nghiệm, những chuyên gia về bệnh truyền nhiễm báo cáo rằng nỗ lực thử nghiệm Covid-19 tại Hoa Kỳ khá hỗn loạn và thiếu phối hợp ở mức quốc gia. Những chuyên gia này khuyên nên thử nghiệm những bệnh nhân có triệu chứng dịch để giám thị và tìm nguồn gốc của dịch và theo dõi những nhân viên tuyến đầu trong những ngành như cứu trợ khẩn cấp và y tế có thể đã bị nhiễm. Những người không có triệu chứng ở trong các môi trường với rủi ro cao như viện dưỡng lão cũng nên được thử nghiệm. Tuy nhiên, họ khuyên không nên thử nghiệm tất cả mọi người trong bệnh viện, trường học, hay toàn thể cộng đồng, hay thử nghiệm kháng thể để quyết định ai có thể đi làm trở lại.

The Lancet ngày hôm nay tường thuật một tin quan trọng về trị liệu, rằng thuốc ký ninh chloroquine và hydroxychloroquine có hai đến sức khỏe. Các nhà nghiên cứu đã phân tích 96.032 ca bệnh Covid-19 từ 671 bệnh viện trên 6 đại lục. Kết luận cho thấy những bệnh nhân đã dùng thuốc ký ninh một mình hay với thuốc khác, đều dễ chết hơn các bệnh nhân khác. Đây là cuộc nghiên cứu lớn nhất nhưng không phải duy nhất đã xác định nguy hại này. Tôi khuyên mọi người đừng uống những thuốc này để tránh hay để trị Covid-19.

Hiện đang có 8 loại thuốc chủng ngừa đang được phát triển hay thử nghiệm. Một nhà sản xuất thuốc chủng ngừa cho biết thử nghiệm giai đoạn 1 của họ với con người đã cho thấy vài bệnh nhân tự tạo kháng thể. Tuy nhiên, vì tường thuật này nằm trong một thông cáo báo chí của công ty thay vì một nghiên cứu khoa học, chúng ta chưa thẩm định được độ xác tín.

Hiện thời, nhiều tiểu bang đang chuẩn bị mở cửa trở lại, dựa trên niềm tin rằng nguy cơ dịch đã qua rồi. Điều này đúng hay sai và nên được thực hiện với tốc độ nhanh hay chậm đòi hỏi các dữ kiện khoa học chính xác và đầy đủ. Tuy thế, dường như nhiều dữ kiện khoa học đã và đang bị bóp méo để phục vụ cho các mục tiêu không liên hệ đến sức khỏe cộng đồng. Ở Florida, chính quyền tiểu bang đã sa thải một chuyên gia Covid-19 và cáo buộc bà đã không tuân lệnh cũng như thiếu hợp tác. Tuy nhiên, đương sự cho biết bị đuổi việc vì đã nêu lên những dữ kiện không phù hợp với chủ trương của Thống đốc cho rằng tình thế đã an toàn đủ để mở cửa trở lại. Có lẽ không phải là sự tình cờ khi con số nhiễm Covid-19 tại Florida vào ngày 21 tháng 5 tăng lên cao nhất trong 30 ngày qua.

Các tiểu bang gồm Texas, Virginia và Vermont đã thú nhận rằng họ kết hợp con số chẩn bệnh lấy mẫu thử nghiệm từ khoang mũi và thử nghiệm kháng thể qua máu. Đây có lẽ là nỗ lực của chính phủ các tiểu bang này muốn thổi phồng con số những người được thử nghiệm Covid-19.

Những quyết định về sức khỏe cộng đồng có tác động trực tiếp đến sự an nguy, kể cả sinh mạng của mọi người. Chúng ta cần lên tiếng đòi hỏi các quan chức có thẩm quyền đưa ra các chính sách và hành động dựa trên khoa học và ý kiến của chuyên gia, chứ không phải để phục vụ cho mục tiêu chính trị.